تذهیب کاری
تذهیب کاری
هنر تذهیب
هنر تذهیب به مجموعه ای از نقش ها و سمبل ها و علائم میگویند که برای زیباتر کردن کتابها ، سطوح چوبی ، سفالی و … استفاده میشود. تذهیب یک کار سنتی و فاخر ایرانی است که بسیار جلوه ی زیبایی به اشیاءساده میدهد.به طور کلی تذهیب مجموعه ای از نقش های زیباست که نقاشان در گذشته برای زیباتر کردن کتب مخصوصا قرآن از آن استفاده کرده اند .
تاریخچه ی هنر تذهیب
تاریخچه ی هنر تذهیب به دوران ساسانیان برمیگردد. پس از ورود اسلام به این منطقه این هنر به خدمت حکومت های اسلامی درامد و از آن پس جزو هنرهای اسلیمی قرار گرفت. در دوره ی سلجوقیان هنرمندان با گرایشات دینی اقدام به تزیین قرآن و سایر کتب مذهبی کردند و اوج شکوفایی این هنر به دوران تیموریان برمیگردد . در این دوره هنرمندان تذهیب کار در کتابخانه های سلطنتی مشغول تذهیب کاری و طلاکاری و آراستن نسخه های قرآنی و کتب علمی و ادبی بودند.
هنر تذهیب یکی از هنرهایی است که در سالهای اخیر مورد توجه هنردوستان و گردشگران قرار گرفت به همین دلیل در سالهای اخیر دوره های آموزشی نقاشی تذهیب مورد توجه دوستداران تذهیب قرارگرفت . این هنر حتی در نقاشی ساختمان و ساخت مکانهای مذهبی و باستانی و دکوراسیون پست مدرن خانه ها نیز کاربرد دارد.امروزه برخلاف گذشته که فقط در حواشی کتب از تذهیب استفاده میکردند آثار تذهیب و نگارگری را در ایران در نمایشگاهها به معرض نمایش قرار میدهند.
برای اینکه هنر تذهیب به طور حرفه ایی و کامل یاد بگیرید نیازمند تمرینهای زیاد و تکرار و همچنین کسب تجربه از اساتید منتخب این رشته میباشد همچنین برای شروع این هنر باید با کلیه ی اصول طراحی نقوش ایرانی اسلیمی آشنایی داشته باشید که بتوانید به صورت عملی بر روی مقواهای مخصوص و با استفاده از رنگهای مختلف مثل آبرنگ ، اکریلیک ، گواش ، رنگ طلا و نقره اجرا کنید.
ابزار موردنیاز
مداد
کاغذ یا مقوا
پرگار
انواع ترلینگ
ورقه طلا (امروزه به دلیل مقرون به صرفه نبودن طلا ، از طلای فرنگی ، اكلیل و انواع گواش های طلایی استفاده می شود)
رنگ
قلم مو
پالت رنگ
مراحل کار تذهیب
پس از اینکه ابزار مورد نیاز تذهیب را فراهم کردید اولین قدم برای شروع به نقاشی تذهیب رسم کادر است . با رسم کادر محدوده ی کار خودرا مشخص میکنید و در مرحله ی بعد با استفاده از کاغذ پوستی شروع به طراحی طرح اولیه کنید بعد طرح کشیده شده روی کاغذ پوستی را با پررنگ کردن پشت کار به روی کاغذ یا مقوا منتقل کنید.
برای افزایش دقت و سرعت به کار میتوانید یک چهارم طرح را روی کاغذ پوستی رسم کنید و سپس با تا زدن کاغذ نقش طراحی شده را به سه قسمت دیگر انتقال دهید .
در مرحله ی بعد که طرح را به صفحه ی اصلی انتقال دادید برای این کار از مداد کمرنگ استفاده کنید بعد با راپید یا رنگهای مخصوص خود میتوانید طرحها را پررنگ کمید . توجه داشته باشید که دورگیری هرکدام از نقوش در هر مرحله جلوه ی بسیار زیبایی به کار شما میدهد پس این کار را فراموش نکنید بعد به وسیله ی دستمال تا حد امکان آثار مداد را از صفحه پاک کنید چون در مرحله ی بعد که قصد چسباندن ورق طلا یا نقره را داشتید مداد مانع چسبین نشود.
پس از رنگامیزی قسمتهای موردنظر با طلا و نقره قسمت های موردنظر را با استفاده از سنگ عقیق کار که به اصطلاح نقره کاری میگویند برای براق کردن رنگها استفاده کنید.
در مرحله ی بعد به منظور زیرسازی و افزایش مقاومت مقوایی که میخواهید روی آن کار کنید با استفاده از خمیر نشاسته منافذ موجود در بافت مقوا را ازبین ببرید .روش این کار به این صورت است که بعد از مخلوط کردن پودر نشاسته با آب با ایتفاده از یک دستمال به مقدار موردنیاز از خمیر را در دفعات متعددی روی مقوا بکشید.این کار باعث پرشدن منافذ موجود در سطح مقوا میشود و علاوه بر افزایش میزان استحکام مقوا در صیقلی شدن سطح کار هم تاثیر زیادی دارد.
برای اینکه زمینه ی کار رنگی باشد میتوانید به جای آب در تهیه خمیر از چایی و گل گاو زبان و… استفاده کنید.در صورتی که مقوا به دلیل رطوبت انحنا پیداکرد میتوانید روی آن یک جسم سنگین قرار دهید تا صاف شود. پس از آماده شدن مقوا طرح آماده را که قسمتهایی از آن را با طلا رنگ کردید روی این صفحه انتقال دهید که به این عمل اصطلاحا برگردان میگویند . بعد نوبت به رنگامیزی گلها و سایر طرحهای اطراف قسمتهای طلاکاری شده میرسد.برای این کار استفاده از رنگهایی که پوشش مناسبی دارند استفاده کنید که در این مرحله تنوع رنگ بسیار مهم است.استفاده از سایه روشن و ترکیب رنگهای سردو گرم و رنگ آمیزی اصولی با استفاده از چرخه ی رنگ جلوه ی بسیار زیبایی به اثر شما میدهد . توجه داشته باشید که از رنگهای اصیل ایرانی استفاده کنید .مثل: آبی فیروزه ای ، قرمز ، سبز و…
اسلیمی
شکل انتزاعی شده بزرگ شده است که با ترکیب با اثر دیگر با حالت منعطف و فرم های مختلف مثل اسلیمی گلدار اجرا میشود.
ختایی
مجموعه ای از فرم های گل و برگ و ساقه های آنهاست که به صورت ساده شده و انتزاعی ترکیب میشوند.
ابر
حرکت اسلیمی ماری است که به صورت ابر اجرا میشود .
گره
مجموعه طرحهایی از عناصر تذهیب است که به صورت زنجیری به هم متصل میباشند در واقع گره محل اتصال دویا چند فرم به یکدیگر است که در هم تنیده میشود.
فصّالی
نوعی ترنج و اتصال است که وقتی اسلیمی ها و ختایی ها از داخل یا روی یکدیگر میگذرند در آن ناحیه اجرا میشود.
ترنج
شکل ترکب یافته از عناصر تذهیب است که در ابتدای کتب خطی اجرا میشود و اغلب داخل آن را ختایی و اطراف آن را طرحهای اسلیمی میپوشاند . گاهی اوقات فرم کوچک دیگری ر بالای ترنج اصلی قرار میگیرد که به آن سر ترنج میگویند . وقتی یک چهارم ترنج را در گوشه ی کار اجرا میکنید به آن لچک میگویند.
شمسه
همان ترنج است که به صورت دایره یا چندضلعی اجرا میشود و درواقع شکلی نمادین انتزاعی و تزیینی از خورشید است.
شرفه
فرم های ظریفی است که مانند شعاع نور از محیط شمسه به بیرون کشیده میشود.
واگیره
بخشی از دایره ی شمسه است که با تکرارآن شمسه شمسه شکل میگیرد.
لچکی
شکلی است که در گوشه ی صفحه به صورت یک مثلث طراحی میشود.
دوره جامع آموزش ساخت قالب سیلیکونی و ساخت لوازم تزئینی با پودر سنگ هنری ترک
بعد از گذراندن این دوره می توانید انواع لوازم تزئینی بسیار زیبا را بسازید( مانند جا کلیدی ، دیوارکوب، تابلو های دکوراتیو، انواع استند، انواع گیفت و غیره…)
میتوانید در خانه یک کسب و کار پرسود با هزینه اولیه بسیار پایین راه اندازی نمایید.(بعد از مدتی میتوانید کارگاه خود را راه اندازی نمایید)
بعد از گذراندن این دوره میتوانید انواع اکسسوریها را بسازید که بسیار پر کاربرد و پرفروش بوده بعد از گذراندن این دوره میتوانید انواع قالب های دو بعدی و سه بعدی را در هر اندازی بسازید.برای خرید قالب سیلیکونی به دسته قالب و مولدهای سیلیکونی مراجعه نمایید. برای کسانی که از شغل خود راضی نیستند و یا کسب و کاری ندارند. دوره جامع هنرکده نیوشا یک فرصت فوق العاده برای آنها فراهم می کند که چندین حرفه و هنر را یاد بگیرند و از آن کسب درآمد کنند.
این پست رو دوست داشتید؟! به دوستان خود مار را معرفی کنید
نیوشا کریمی
نویسنده ارشد هنرکده نیوشا