شاپان یا شاپون برخلاف ذهنیت مردم که آن را مثل رنگ میدانند شاپان از قیر تصفیه شده ساخته شده و کاربرد آن ایجاد یک لایه ی محافظ روی چوب و ایجاد رنگ و جلوه ی جدید در چوبهای کارکرده و کهنه و همچنین برای ایجاد طرح چوب روی سفال و ظروف گلی میباشد . میتوانید این تکنیک را با پتینه ترکیب و آثار هنری منحصر به فردی را خلق کنید.
کاربرد شاپان
بیشترین کاربردی که شاپان دارد این است که برای تعویض رنگ چوبهای روسی استفاده میشود چون چوبهای روسی دارای رنگ روشن و نخودی هستند برای تغییر رنگ از انواع رنگهای شاپان استفاده میکنند.شاپان قیمت مناسبی دارد و مقرون به صرفه است . همانطور که گفته شد علاوه بر رنگامیزی و دادن جلوه ای جدید و زیبا به چوب یا سفال باعث ایجاد عایقی محافظی مخصوصا برای چوب خواهد بود.
بهترین زمان برای استفاده از شاپان
برای استفاده از شاپان بهتر است در فصل تابستان و گرما این کار انجام شود چون در هوای سرد با ترکیب شاپان با بنزین یا هر حلال دیگر ممکن است محلول سریع خشک شود و روند کار دشوار شود و نتیجه ی مطلوب را به شما ندهد.
شما دوستان و هنرجویان عزیز اگه به هنر پتینه علاقه دارید،میتوانید آموزش پتینه یا هما مقاله صفر تاصد هنر پتینه را مطالعه نمایید.
نحوه کار با شاپان روی سفال و گچ
اولین مرحله برای اینکه طرح چوب را روی سفال یا گچ با استفاده از شاپان اجرا کنید این است که زمینه ی کار را با رنگ دلخواه رنگامیزی کنید . اگر میخواهید طرح چوب طبیعی نشان داده شود بهتر است از رنگهای قهوه ایی ، خردلی ، کرم و … استفاده کنید تا نتیجه ی کار به چوب نزدیکتر باشد .
مرحله دوم کار با شاپان این است که آن را حل کنید . برای این کار به کاسه ایی به اندازه ی مورد نیاز برای ریختن شاپان دارید. میزان طبیعی شاپان به این صورت است که برای یک کیلو شاپان یک لیتر بنزین لازم است . برای این کار میتوانید از گازوییل ، نفت یا تینر روغنی استفاده کنید اما نتیجه ی مطلوب را به شما نمیدهد پس توصیه ی ما این است که از بنزین برای حل شدن استفاده کنید.
مرحله سوم به این صورت است که با قلمو محلول شاپان را که آماده کرده بودیم اول به قسمت داخلی ظرف و سپس به قسمت بیرونی ظرف میزنیم . در این مرحله توجه داشته باشید که رنگ زیرسازی حتما خشک شده باشد چون ممکن است رد رنگ قبلی با شاپلون مخلوط شود و کار شما خراب شود.
مرحله چهارم بعد از پوشش دادن کل ظرف با شاپان نوبت به پاک کردن رنگهای اضافی روی ظرف میرسد . در این مرحله با یک پارچه یا دستمال آغشته به بنزین با توجه به طرح ظرف شاپان را پاک کنید . اگر ظرف شما مثل تصویر به صورت خط خط بود باید دستمال را با جهت ظرف روی شاپان بکشید . اما اگر برامدگی نداشت به صورت ضربه ایی باید دستمال را به ظرف بزنید تا حالت چوب و کهنگی ظرف حفظ شود.
و مرحله آخر به این صورت است که تمام ظروف شاپان کاری شده را با فاصله از هم قرار میدهیم و برای فیکس شدن طرح و از بین رفتن بوی بنزین اسپری فیکساتور را به صورت جداگانه به همه ی ظروف میزنیم .تمامی ظروف طرح چوب و پتینه کاری گرفته اند و کار ما تمام شده است.
شاپان روی چوب بیشتر به صوت عایق رفتار میکند که ممکن است باتوجه به رنگ شاپان مقداری رنگ چوب را نیز عوض کند اما برای اینکه طرح پتینه یا طرح چوب را روی ظروف غیر چوبی اجرا کنید از شاپان میتوانید استفاده کنید . برای این کار نیز میتوانید از لیسه هایی که طرح چوب دارند نیز استفاد کنید .